Maria Biliżanka

Maria Biliżanka
Data i miejsce urodzenia	19 stycznia 1903 ; Kolbuszowa
Data i miejsce śmierci	8 czerwca 1988 ; Kraków
Zawód, zajęcie	reżyser teatralna; pedagog; pisarka; aktorka
	Odznaczenia
	Multimedia w Wikimedia Commons

Maria Biliżanka-Bielińska (ur. 19 stycznia 1903 w Kolbuszowej, zm. 8 czerwca 1988 w Krakowie) – polska reżyser teatralna, pedagog, autorka sztuk dla dzieci oraz aktorka, w latach 1958–1963 dyrektorka krakowskiego Teatru Rozmaitości.

Życiorys

Córka Eliasza. W 1923 roku ukończyła Miejską Szkołę Dramatyczną przy Narodowym Starym Teatrze w Krakowie^[1]. W latach międzywojnia była związana z teatrami: Popularnym, Powszechnym, Marionetek, Cricot i Słowackiego. W tym ostatnim stworzyła i poprowadziła scenę dziecięcą, a także sama występowała na scenie w niewielkich rolach.

W 1945, po zakończeniu wojny, rozpoczęła pracę wykładowcy w Studio Aktorskim przy Starym Teatrze. Zaangażowała się również w tworzenie Teatru „Wesoła Gromadka” przy ul. Karmelickiej, który następnie przekształcił się w Teatr Młodego Widza (1948) i Teatr Rozmaitości (1958). Tym ostatnim kierowała jako dyrektor w latach 1958–1963, a następnie otrzymała w nim posadę reżysera etatowego.

Biliżanka reżyserowała przedstawienia i słuchowiska radiowe dla dzieci. Na jej scenie debiutowało wielu przyszłych aktorów i ludzi teatru, m.in. Roman Polański. Polański wspominał w swojej autobiografii, że Biliżanka nie lubiła dziecięcych gwiazd ani przerośniętych osobowości. Dbała, by jej podopieczni nie popadali w samouwielbienie związane z występami w radiu i na scenie. Zależało jej, by młodzi aktorzy nie lekceważyli nauki i poważnie podchodzili do obowiązków szkolnych^[2].

Pochowana na cmentarzu Rakowickim w Krakowie^[3].

Ordery i odznaczenia

Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (1955)
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (22 lipca 1953)^[4]
Złoty Krzyż Zasługi (21 września 1950)^[5]
1960: Nagroda Miasta Krakowa^[6]
Order Uśmiechu (1984)
Złota Odznaka Klubu Miłośników Teatru w Krakowie (1967)

Przypisy

↑ Maria Biliżanka. dziejekrakowa.pl, 14 lutego 2011. [dostęp 2014-10-27].
↑ Roman Polański: Roman. Warszawa: Wydawnictwo Polonia, 1989, s. 57–59. ISBN 83-7021-113-5.
↑ Karolina Grodziska Zaduszne ścieżki-przewodnik po Cmentarzu Rakowickim wyd.Kraków 2003 s.143
↑ M.P. z 1953 r. nr 90, poz. 1142 „za zasługi w dziedzinie kultury i sztuki”.
↑ M.P. z 1950 r. nr 104, poz. 1298 „za zasługi w pracy zawodowej”.
↑ Nagrody miasta Krakowa na 1960 r., „Życie Literackie” (24), 24 czerwca 1960, s. 5 .

[dzieje-1] Maria Biliżanka. dziejekrakowa.pl, 14 lutego 2011. [dostęp 2014-10-27].

[2] Roman Polański: Roman. Warszawa: Wydawnictwo Polonia, 1989, s. 57–59. ISBN 83-7021-113-5.

[3] Karolina Grodziska Zaduszne ścieżki-przewodnik po Cmentarzu Rakowickim wyd.Kraków 2003 s.143

[4] M.P. z 1953 r. nr 90, poz. 1142 „za zasługi w dziedzinie kultury i sztuki”.

[5] M.P. z 1950 r. nr 104, poz. 1298 „za zasługi w pracy zawodowej”.

[6] Nagrody miasta Krakowa na 1960 r., „Życie Literackie” (24), 24 czerwca 1960, s. 5 .

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]